مرصاد

پایگاه نظامی مرصاد

مرصاد

پایگاه نظامی مرصاد

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اجکت» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰
خروج اضطراری خلبانان جنگنده از کابین نوشته:سید حسین مشکین،عضو هیئت علمی دانشگاه کنترل عملی شتاب زیاد هواپیمای جنگنده جهت کاستن دقیق و مطلوب آن با نظم و ترتیب خاصی در قلب سیستم فرار چنین هواپیماهایی نهفته است.در گذشته که سرعت های پرواز کم بود،خلبان جنگنده،کابین را باز می کرد و به راحتی بالا می پرید تا از صندلی خود جدا شده و سازه هواپیما را ترک کند،آنگاه با کشیدن طناب چترش موجب باز شدن آن می گردید اما در سرعت های بالاتر از 320کیلو متر در ساعت هیچ تضمینی جهت خروج سالم خلبان از کابین وجود ندارد.در واقع این کار امکان پذیر نیست زیرا خلبان جنگنده ای که می خواهد از کابین خارج شود،قدرت ونیروی کافی در برابر چنگال باد جهت بالا رفتن و خروج از کابین و سازه هواپیما را ندارد.به علاوه نمی توان چتر به صورت کامل در ارتفاع کمتر از 91تا122متر باز کرد،چون زمان کافی برای باز شدن کامل آن وجود نداشته و خلبان به زمین برخورد می کند. امروزه به برکت پیشرفت تکنولوژی های هوا فضا،سیستم های فرار خلبان هواپیما ها جنگنده به طور کامل و موفقیت آمیزی به صورت خودکار عمل کرده و خلبانان می توانند از آن در سرعت های بسیار زیاد و چند برابر صوت در ارتفاعات خیلی بالا و حتی در سرحت صفر یا زمان دویدن هواپیما روی باند،بهره مند شوند.تنها عملی که خلبان با دست انجام می دهد،کشیدن دستگیره تعبیه شده روی صندلی است.در هواپیما های پیشرفته امروزی حتی باز شدن چتر هم به شکل خودکار است و چتر در ارتفاع معینی که ارتفاع ایمن نام دارد،خود به خود باز شده و خلبان را فرود می آورد. شیشه ی بالای سر خلبان موسوم به کانپی،روی ریل ویژه ای عقب رفته یا کنده می شود تا مسیر،جهت پرتاب صندلی به طرف بالا باز شود،سپس با انفجار نوعی خرج یا مواد منفجره،صندلی خلبان روی ریل های هدایت کننده متصل به سازه هواپیما،به طرف بالا می رود.در ادامه یک موتور موشکی مخصوص روشن شده تا نیروی کشش/رانش پیش آهنگ یا اولیه را حفظ کند و سرعت بالا رفتن صندلی را افزایش دهد.این ازدیاد سرعت،فرار از مقر ثابت خلبان یا همان داخل کابین را امکان پذیر می سازد. پس از تاخیری مختصر،توازن صندلی به وسیله ی چتر کوچکی که برای پایداری و کاهش سرعت نصب شده،برقرار می شود تا در واقع با این کار،خلبان از روی صندلی و دریچه مسیر حرکت آن خارج گردد.در مرحله بهد کمربند های نگه دارنده خلبان به صندلی آزاد و صندلی جدا شده و خلبان را ترک می کند تا  هوانورد با چتر کاملا باز شده فرود آرام،ایمن و سالمی را تجربه کند. هر مرحله از فرار را که فرود را نیز در بر می گیرد،مستلزم افزایش یا کاهش شتاب است اما بزرگ ترین نیروی وارده در1/0ثانیه اول اعمال می شود یعنی زمانی که صندلی به سرعت عمودی حدود4/24متر بر ثانیه می رسد.اگر چه یک خلبان آماده و با تجربه هواپیمای جنگنده می تواند شتاب 25 جی(25برابر وزن خود)را حول محور چرخش در شرایط خاص نیز تحمل کند،ولی نیروی پرتاب تقریبا در محدوده مجاز تحمل انسان است.با این وجود کمر و پشت دردی کوتاه مدت و ناپایدار تقریبا اجتناب نا پذیر و بخش جدا نشدنی پرتاب با صندلی پرتاب شوند هواپیمای جنگنده است.از سوی دیگر جدی به حساب می آیند اما در برخی از موارد حاد،خلبان در مدتی کوتاه و در شرایط وخیم برای همیشه از پرواز معاف می شوند! نیرو های ضربه ای حاصل از باز شدن چتر معمولا کمتر از20جی و در حدی است که بدن،بدون تجهیزات و پشتیبانی می تواند تحمل کند،با این وجود هنکام پرتاب در سرعت های بسیار زیاد،باید تاخیر ایجاد شود تا کاهش ناگهانی شتاب و سرعت سیستم،موجب کنده شدن چتر صندلی و چتر خلبان نگردد.بنابرین نوعی وسیله حساس به نیروی جی(وزن وسنگینی خلبان)،باعث عقب افتادن سلسله مراتب تقدم و تاخر عملکرد سیستم می گردد تا زمانی که بیشتر نیروی سوق دهنده به جلو از دست برود.نیروی باز شدن چتر در ارتفاعات بسیار بالا،بیش از حد معمول است و تا زمانی که صندلی به وسیله چتر کوچکش،متعادل نگشته نباید به کمتر از 3هزار متری نزول کرده و چتر خلبان باز شود.چنین تدبیری اطمینان می دهد که خلبان تا ارتفاع لازم پایین آمده تا به صورت ایمن،سالم وبی خطر بتواند بدون به کار گیری مکانیزم اکسیژن همراه،از هوا تنفس کند.   اجکت خلبان جنگنده F-16در آخرین ثانیه های سقوط در سال2003
  • محمد جواد ا.